سحرخیزی چه فوایدی دارد؟ – چگونه سحرخیز شویم؟
سحرخیزی چگونه ممکن می شود؟
بهترین ساعت برای خواب کدام است؟
چه ساعتی باید از خواب بیدار شویم؟
چگونه سحرخیز شوم؟
اتاق خواب چگونه باشد؟
با کسری خوابم چه کنم؟ و….
پاسخ به این سئوالات را در این مقاله (سحرخیزی چه فوایدی دارد) دنبال کنید.
در مقاله ای با عنوان حرفه ای ها چگونه عمل میکنند؟ به شما قول دادم که در خصوص یک عادت ویژه در افراد حرفه ای مقاله ای بنویسم.
مقاله حرفه ای ها چگونه عمل می کنند؟ را از اینجا بخوانید.
تردید نکنید که یکی از مهمترین عادتهایی که د ر بیشتر افراد موفق و حرفه ای مشاهده می کنید عادت سحرخیزی است. بدون شک تغییر عادت از خواب بدون برنامه به عادت خوابیدن صحیح و سحرخیزی یک تغییر عادت اساسی است.
سحرخیزی چیست؟
سحر خیزی یعنی شب، هنگامی بخوابیم، تا صبح قبل از طلوع آفتاب بیدار باشیم و احساس کمبود خواب هم نکنیم.
پیشنهاد من بیداری بین ۵ تا ۶ صبح و برای خواب بین ۱۰ تا حداکثر ۱۱ شب است.
البته باید یک تایم بیداری و یک زمان ثابت برای خواب داشته باشیم.
یعنی بعنوان مثال هر شب ۱۰ میخوابیم و هرروز هم ۵ صبح بیدار می شویم.
نمی شود یک شب ۱۰ خوابید یک شب ۱۱ و یکروز ۵ بیدار شد. یکروز پنج و نیم و یکروز هم ۶ صبح بیدارشویم.
چطور ساعت خواب شبمان را پیدا کنیم؟
اولین گام برای تغییر عادت:
اغلب شنیده ایم که می گویند من کسری خواب دارم. شبها خوب نمی خوابم تا صبح زود بیدار شوم. و….
برای اینکه بتوانیم ساعتی که باید در شب بخوابیم را پیدا کنیم. تا سحر بتوانیم راحت تر بیدارشویم لازم است بهانه ها را از خود بگیریم.
لطفا در اولین شبی که تعطیلی د ارید به اندازه ای که فکر می کنید سیر خواب می شوید بخوابید. یعنی اگر باید ۱۲ ساعت هم بخوابید این کار را بکنید تا بهانه را تمام کرده باشید.
بعد از آن در شب بعد میزان ساعتی که باید در یک روز بخوابید را در شب بعد محاسبه کنید.
یعنی شب بعد متوجه می شوید که میزان خوابی که نیاز دارید چه میزان است.
بعنوان مثال شب بعد میبینید با ۷ سا عت یا ۸ ساعت سیر خواب شدید.
پس متوجه میشویم که میزان ساعت خواب بدن ما مثالا ۷ ساعت است.
پس من باید حداکثر ساعت ۱۰ شب خواب باشم تا بتوانم ساعت ۵ صبح بیدار شوم.
بررسی ها نشان می دهد میزان خواب استاندارد بین ۶ تا ۸ ساعت است.
البته هرچه کیفیت خوابمان بالاتر برود با زمان کمتر از اینها هم احساس سیر خوابی خواهیم داشت.
پیشنهاد می کنم با ۷ ساعت خواب در شبانه روز خود را تطبیق دهید. تغییر عادت به سحرخیزی با خواب بیشتر از ۸ ساعت مناسب نیست.
چرا سحرخیز باشیم؟
سحرخیزی آثار و فواید زیادی دارد که به برخی از آنها اشاره می کنم:
-
دفع سموم از بدن:
در ساعات ابتدایی صبح بهترین زمان برای دفع سمومی است که بر اثر سوخت و ساز بدن در ۲۴ ساعت گذشته رخ داده است.
استفاده از سرویس بهداشتی و توالت در اولین اقدام بعد از سحرخیزی باعث دفع این مواد از بدن در بهترین زمان ممکن است. -
ترشح هورمونها:
ترشح هورمونهایی در بدن که در ابتدای صبح و وقت سحر انجام می شود.
این هورمونها اثر موثری در بالابردن بازدهی و کمتر خسته شدن ما دارند. -
الگوبرداری از بزرگان:
بسیاری از افراد موفق و فوق موفق در طول تاریخ و در زمان معاصر، عادت سحر خیزی در برنامه شان بوده است.
امیدواریم با الگوبرداری صحیح از آنها در مسیر موفقیت قدم برداریم. -
افزایش اعتماد به نفس:
در زمانی که همه خوابند ما بیداریم. حس می کنیم که از بقیه جلوتریم.
این مسایل به شدت اعتماد به نفس ما را افزایش می دهد. -
افزایش تمرکز:
ساعات ابتدایی صبح به دلیل آنکه کمتر مورد توجه دیگران هستیم کارهایی که انجام می دهیم کارایی بهتری دارد.
در ساعات عادی روز دائم با ما تماس می گیرند و یا پیامک می دهند و سایر اینگونه موارد که همگی از اسبا ب کاهش تمرکز است.
اما معمولا ۵ صبح کسی با تماس ندارد یا به ما پیامک نمی دهد.
اینها باعث مس شوند تا تمرکز بالاتری داشته باشیم. کیفیت کارها هم قاعدتا بالاتر است.
نقش نحوه عملکرد مغز درتغییر عادت به سحرخیزی
برای اینکه عادت سحرخیزی را بسازیم لازم است در برنامه قبلیمان تغییر عادت ایجاد کنیم.
یادمان باشد مغز ما در برابر تغییر مقاومت نشان می دهد. و سعی میکند تا همیشه کارها برطبق عادت قبلی پیش برود.
یک نکته کلیدی که در خصوص عملکرد مغز باید بدانیم این است که وظیفه اصلی مغز را بشناسیم:
وظیفه اصلی مغز حفظ حالت موجود است.
اصل در عملکرد مغز اینست که کارها با حداقل انرژی و زمان انجام شود.
برای همین کارها را براساس عادت قبلی انجام می دهد. عادت کاری است که با حداقل انرژی انجام شود.
تغییر یعنی کار جدید برخلاف عادت قبلی . یعنی انرژی بیشتر مصرف کردن.
پس مغز با هر تغییری در ابتدای کار مخالف است. اما اگر تداوم د اشته باشیم. براثرتکرار آن کار جدید عادتمان می شود. و برگشت به عادت قبلی مشکل می شود.
در حالیک که ما به اشتباه فکر می کنیم وظیقه اصلی مغز تلاش برای پیشرفت ماست.
کتابی دارم با عنوان “ماموریت خیلی ممکن” این کتاب در حوزه تغییر عادت است.
در این کتاب به افراد آموزش داده می شود که چگونه عادتی را که مایلند حذف کنند و هر عادت جدیدی که خواهان آن هستند را اضافه کنند.
از اینجا می توانید اطلاعات بیشتری در خصوص این کتاب بدست آورید. بخشهایی از آن را هم در آنحا می توانید به رایگان دانلود و مطالعه فرمائید.
همچنین برای اطلاع از چگونگی عملکرد مغز این مقاله را در همین سایت مشاهده بفرمائید.
چگونه سحر خیز شویم؟ (تغییر عادت دهیم)
باید بتوانیم بر تمایلات اولیه مغزمان که همان عدم تغییر و حفظ حالت موجود است پیروز شویم. برای همین بهتر است با یک دستور العمل پیش برویم که قبل از خواب و بعد از بیداری را برایمان روشن کند.
اما قبل از آن لازم است مواردی را با هم قول و قرار کنیم. مطالبی که باید بعنوان پایه این تغییر به آن وفادار باشیم:
-
تصمیم یکباره :
از همین امشب ساعت ده می خوابم و فردا صبح هم ۵ صبح بیدار میشوم.
هیچ شنبه موعودی در کارنیست. و لوس بازی خرد خرد به ساعت مدنظر میرسم هم نداریم.
یعنی مثلا امشب ۱۱ میخوابم فردا ۷ بیدار میشوم. یک هفته بعد ساعت خواب را میرسانم به دهونیم شب و بیداری را به ۶ صبح تا یکماه دیگر هم برسم به ۱۰ شب تا ۵ صبح.
اینکار غلط است.
از همین لحظه تصمیم بگیرید که به یکباره به سحرخیزی برسید.
لااقل برای اینکار تغییر تدریجی جواب نمی دهد. -
لبخند و جمله معجزه:
داستان سربازی اجباری: چه تعداد افرادی را می شناسیم که به دلیل رفتن به سربازی ناچارند علرغم میل باطنی صبح خیلی زود از خواب بیدار شوند. و به پادگان بروند. اما چند روز بعد از پایان خدمت که اجبار از رویشان برداشته می شود دوباره همان آدم تا لنگ ظهر بخواب می شوند.
یا حتی کارمندانی که مجبور به صبح زود سرکار رفتن هستند و از اینکار لذت نمی برند. دچاار همین مسئله هستند.
نکته بسیار مهم این است که: کار تکراری وفتی عادت میشود که آن را با میل و رغبت و علاقه زیاد انجام دهیم. و گرنه کارتکراری از روی اجبار هرگز عادت نمی شود و بعد از رفع اجبار به وضعیت قبلی بر می گردیم.
اما جمله و لبخند معجزه: هرروز که راس ساعت ۵ بیدار میشویم در همان رختخواب یک لبخند بزنید.
اگر شد با صدای بلند بگویید: ” خدایا شکرت، خیلی خوشحالم که این موقع صبح بیدار شدم”. اگر هم اطرافتان کسی خواب است که باعث اذیت او میشود، این جمله را باهمان لبخند روی لبتان در دلتان بگوئید.
باور کنید همین یک کار وتمرین بسیار ساده و کوچک برای ایجاد عادت سحرخیزی معجزه می کند.اگر خوشحال نیستم از سحر خیزی چه کنم؟
مغز تفاوت واقعیت و خیال رانمی داند. برای همین می توانید فریبش بدهید. باور نمی کنید:
پس لطفا همین الان در ذهنتان یک لواشک ترش مزه و بسیار آبدار را که داخل یک مشما است تصور کنید.
حالا آنرا در حالیکه بوی بسیار وسوسه انگیزش آب دهانتان را راه انداخته از مشما خارج کنید. مقداری از آن را جدا کنید و آرام آرام به دهانتان برای خوردن نزدیک کنید.چه اتفاقی افتاد؟
بزاقتان ترشح کرد و الان دارید کلی به من بد و بیراه می گوئید که حق هم دارید.
دیدید برای یک اتفاق غیر واقعی (تصور لواشک) یک اتفاق واقعی (ترشح بزاق) افتاد.
لطفا شما هم از این ترفند استفاده کنید و حتی اگر خیلی آن لحظه بیداری شادمان هم نیستید جمله جادویی را بگویید . به تدریج اتفاق خوشایند واقعی لذت از سحرخیزی برایتان رخ می دهد.
-
جمعه تعطیل نیست:
هیچ روزی را حق نداریم که به خودمان استراحت بدهیم. ما بامیل خودمان سحر خیزی را انتخاب کردیم و کسی وادارمان نکرده است.
ای بابا این جمعه را از ما نگیر میخواهیم تا لنگ ظهر بخوابیم.
اینها جملات افرادی است که سحرخیزی را دوست ندارند. و دنبال تغییر عادت نیستند. بلکه از روی اجبار میخواهند سحرخیز شوند. من برای آنها برنامه ای ندارم.
همانطور که هیچ روزی غذا خوردن، محبت به خانواده، نفس کشیدن و دوست داشتن را فراموش و تعطیل نمی کنیم. حق نداریم سحرخیزی را هم تعطیل کنیم به خصوص در ضرب الاجل شروع.
داستان سفر خودم:
یادم هست چند سال پیش که خودم همین برنامه را در زندگی اجرا می کردم در همان شروع کار سفری به شمال به اتفاق خانواده پیش آمد.
شرایط سفر راهم که می دانید اساسا آدمها به سفر می روند برای بخور بخواب.
اما من لطمه ای به برنامه نزدم و مانند شرایطی که در تهران برای خود داشتم همان ۵ صبح بیدار می شدم و تا ۹ صبح که بقیه بیدار شوند به برنامه ای که بعد از بیداری مقید به آن بودم می پرداختم. -
ضرب الاجل شروع:
حداقل زمان مورد نیاز برای اینکه عادت سحرخیزی در وجودمان نهادینه شود ۲۱ روز است. اما در برخی افراد این عدد ۴۰ و در برخی دیگر تا ۶۶ روز است.
بنابراین حداقل ۲۱ روز اینکار را به همین شکل انجام دهید. اگر احساس کردید هنوز برای بیدار شدن به ساعت و هشدار دهند ه نیاز دارید آنرا تا ۴۰ یا ۶۶ روز با همین جدیت ادامه دهید.
مطمئن باشید در پایان ۶۶ روز هیچ نیازی به تنظیم ساعت یا هیچ هشدار دهنده دیگری ندارید. -
خواب بین روز ممنوع:
خوابیدن بین روز به سحر خیزی لطمه می زند.
اما برای اینکه بتوانیم به ۵ مرحله و قول و قرار بالا پایبند باشیم.
باید قبل، حین و بعد از خواب برنامه داشته باشیم. اگر خواب با کیفیتی داشته باشیم به تدریج میبینم که ۷ ساعت خواب هم زیاد است.
کی بخوابیم؟
پیشنهاد من واضح و مشخص ساعت ده شب است تا ۵ صبح که ۷ ساعت با کیفیت می خوابیم.
شرایط اتاق خواب:
- به اندازه کافی تاریک: نباید نور داخل اتاق باشد. باید کاملا تاریک باشد تا خواب عمیق و با کیفیتی را تجربه کنید.
- به اندازه کافی ساکت: در کنار سروصدای معمول مثل : صدای تلویزیون یا اطرافیان خوابیدن از کیفیت خواب به شدت کم می کند.
- تکنولوژی ممنوع: هیچ وسیله ای که ارتباطی به خواب ندارد نباید در اتاق خواب باشد.
تلویزیون، لپ تاپ، موبایل و ….. در اتاق خواب نباشند.
اگر از موبایل بعنوان هشدار دهند ه برای بیداری استفاده می کنید. آنرا در حالت هواپیما و در فاصله حداقل یک و نیم متری از خود قرار دهید.
هرچند توصیه میکنم از یک ساعت شماطه دار برای هشدار بیداری استفاده کنید. - مطالعه ممنوع: تا قبل از رفتن به رختخواب هرچقد ر دلتان می خواهد کتاب بخوانید. اما رختخواب فقط برای خواب است و حق ندارید حتی کیفیت آنرا با یک کار مفیدی مثل کتابخوانی پائین بیاورید.
وقتی ورود کتاب به اتاق خواب ممنوع است. تکلیف بقیه چیزها مثل تلویزیون و پلی استیشن و امثالهم مشخص است. کاملا ورودشان ممنوع است.
قبل از خواب چه کارهایی را انجام دهیم و چه کارهایی انجام ندهیم؟
لطفا این موارد را قبل از خواب انجام دهید:
- شام سبک: حداکثر ۸ شب. باید دوساعت قبل از خواب شام را میل کرده باشید.
شام هم که میدانید باید سبک باشد. شا م بهتر است از نوع سبزیجات مثل سالاد و سوپ و میوه باشد. - نوشیدنی مجاز: تا نیم ساعت قبل از خواب مجاز است. نوشیدنی مجاز مثل: شیر و آب
- دستشویی: دقایقی قبل از به خواب رفتن لازم است مثانه خود را خالی کنید.
این موارد را هم انجام ندهید :
- شام سنگین: لطفا سبزی پلو با ماهی، باقالی پلو با گوشت و امثالهم را ناهار میل بفرمایید.
اگر ناچار به صرف غذای سنگین هستید حتما ساعت شام را یک ساعت جلو بکشید یعنی حدود ساعت ۷. - نوشیدنی غیر مجاز: نوشیدنی که کافئین داشته باشد مثل : نوشابه، قهوه و ….
- فیلمها ی تلخ، درام یا بسیا ر اکشن: فیلمهای پر از غم و غصه و یا فیلم هایی با صحنه های جنایی و اکشن بسیار، باعث میشود خواب مار ا تحت تاثیر قرار دهند.
بعد از بیداری چه کارهایی انجام بدیم و چه کارهایی انجام ندهیم؟
چه کارهایی وقتی ۵ صبح بیدار شدیم انجام دهیم:
در مجموع به مدت یک ساعت (۶۰ دقیقه ) موارد زیر را انجام دهید:
- دفع مواد سمی: اولین اقدام در این زمان رفتن به سرویس بهداشتی و خالی کردن مثانه و روده هاست. که بهترین زمان تخلیه آن همین ساعت است.
- نوشیدن آب ولرم: یک لیوان آب نه خیلی سرد و نه خیلی گرم (ولرم) برای عملکرد کلیه ها بسیار مناسب است. به شادابی شما هم کمک می کند.
اگر ناراحتی معده ندارید کمی آبلیمو به آب اضافه بفرمائید. - شکر گذاری : به هر دین و آئینی که معتقد باشید شکرگذاری یک اصل در آن است.
نظام طبیعت بسیار هوشمندانه از سوی خالق هستی بخش طراحی شده است.
مکانیزم این نظام هم این است که شکرگذاری و مثبت اندیشی به رشد شکرگذار و بالا رفتن کیفیت زندگی او منجر می شود. - فعالیت بدنی : به مدت ۱۰ تا ۱۵دقیقه هر فعالیتی ر ا که برای خود مناسب می دانید انجام دهید. پیاده روی، نرمش، دو و…..
- آموزش: به مدت ۲۰ دقیقه به مطالعه یا گوش کردن به یک فایل آموزش بپردازید .
در کشور ما متاسفانه سرانه مطالعه بسیار پائین است اما همین می تواند برای شما یک فرصت بینظیر باشد.
با همین ۲۰ دقیقه مطالعه به تدریج فاصله شما بارقیبانتان بسیار زیاد می شود. - خوردن صبحانه کامل: مهمترین وعده ای که باید خوردنش را جدی بگیرید صبحانه است.
چه کارهایی بعد از بیداری انجام ندهیم:
- مستقیم سراغ موبایل رفتن: چک کردن پیامها و پستها در صفحات مجازی آفت سحرخیزی است.
می توانید به عنوان جایزه به خودتان بعد از انجام مواردی که در بالا ذکر شده اجازه ۵ تا ۱۰ دقیقه ای چک کردن موبایل را بدهید. - تلویزیون و اخبار ممنوع: به شدت به تمرکز شما لطمه می زنند.
اگر اصرار به دیدنش دارید می توانید جایزه بعد از انجام برنامه تان را به آنها اختصاص دهید.
البته دیگر موبایل را نمی توانید چک کنید. انتخاب با شماست که جایزه به خود چه میدهید.
یک نمونه عینی در سحرخیزی :
اجازه دهید برنامه خودم بعد از بیداری را برایتان بازگو کنم تا شاید به شما یک دید جدید بدهد.
البته به هیچ عنوان منظورم این نیست که عین همین برنامه مرا انجام دهید. بلکه فقط می خواهم دید تازه ای پیدا کنید و براساس آن مدل شخصی خودتان را بیابید.
برنامه من کمی مفصل و حدود سه ساعت است. اما شما با همان یک ساعت برنامه بعد از بیداری شروع کنید.
مدل من:
- هر روز راس ۵ از خواب بیدار میشوم.
- ابتدا به آشپزخانه میروم و زیر کتری را روشن میکنم.
- یک لیوان آب ولرم میخورم.
- به سرویس بهداشتی میروم.
(۴ مورد بالا جمعا ۱۰ دقیقه) - نماز و یک صفحه تلاوت قرآن با ترجمه و تفسیر ( ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بدلیل برخی آیات مهم)
- صداسازی و تمرینات تنفسی (۱۰ د قیقه) به دلیل انجام سخنرانی و حضور در کلاسهای متعدد.
- دم کردن چای لاهیجان و چیدن میز صبحانه (۵ دقیقه)
- پیاده روی و خرید نان تازه ( ۲۰ دقیقه)
- میل کردن صبحانه (۱۵ دقیقه)
- مطالعه (۶۰ دقیقه)
- نوشتن برنامه روز و مرور اهداف (۵ دقیقه)
- چک کردن موبایل و پیامها ( ۱۰ دقیقه )
- آغاز روز کاری : حدود ساعت: هفت و نیم تا حداکثر ۸ صبح
با استثناها چه کنیم؟
گاهی اتفاقاتی می افتد که از دست ما خارج است.
مثلا یک بیماری برای یکی از اعضای خانواده یا حضوردریک مهمانی واجب که ساعت خواب ما را بهم می ریزد. با اینها چه کنیم ؟
آیا باید محکم بایستیم که به این مهمانی واجب مثل عروسی برادر یا خواهرمان نمی رویم چون ما برنامه داریم برای سحرخیزی؟ یا از بیمار داری عزیزمان شانه خالی کنیم چون به برنامه ما لطمه می زند؟ قطعا پاسخ من به این سئوالات خیر است.
ما علاوه بر اینکه د ر انجام برنامه مان با کسی شوخی نداریم و به هیچ عنوان زیر برنامه مان برای کاره ای بیهوده نمی زیم. اما از آنطرف آدمهای بسیار منعطفی هم هستیم.
گاهی موارد ناخواستته پیش می آید که ما باید خود را با آن هماهنگ کنیم.
پیشنهاد من برای زمانی که مجبورید دیرتر از برنامه بخوابید این است:
تا یک سوم از وقت بیشتر و گذشته از خوابتان را میتوانید بخوابید و دیرتر بیدار شوید.
تولد محمد آقا:
اتفاقا ششم فروردین سال ۹۶ پسرم محمد به دنیا آمد.
این دلبند تازه از راه رسیده باعث شد هرچه من در این سالها در پایبندی به برنامه خواب و بیداری بافته بودم پنبه شود.
علرغم اینکه همسرم از طرف خواهرم و خواهرانش کمک داشت اما هماهنگی بعضی امور باعث شد تا حداقل بین دو ساعت و نیم تا چهار ساعت دیرتر از زمان هر شبم بخوابم.
البته من نهایتا از آنطرف سی دقیقه دیرتر بیدار شدم یعنی ساعت حدود ۵ و نیم. اما با فرمول بالا اگر سه ساعت دیرتر خوابیدید اجاره دارید یک ساعت دیرتر بیدار شوید یعنی حدود شش صبح.
حداقل ساعت خواب در سحرخیزی :
قویا اعتقاد دارم که هرچقدر کیفیت خوابمان را بالا ببریم می توانیم از کمیت و ساعت آن کم کنیم. افرادی را می شناسم که خواب بسیار با کیفیتی دارند ولی روزانه ۴ تا حداکثر ۵ ساعت می خوابند. اتفاقا خیلی سالم و با نشاط هستند.
اما در شروع سحرخیزی توصیه می کنم زیر ۶ ساعت نخوابید.
سحرخیزی از نگاه حضرت علی (ع):
حسن ختام این مقاله را حدیثی ناب از امیرالمومنین حضرت علی (ع) قرار می دهم که فرمودند:
بامداد در پی کسب و کار باشید که برکت در کسب و کار هنگام بامداد است. (غررالحکم)
امیدوارم این مقاله که به جرات به شما می گویم یکی از کاملترین برنامه های سحرخیزی در کشور است. بتواند به شما کمک کرده باشد.
البته انجام مرحله به مرحله آنچه در بالا گفته شد بدون شک می تواند از هر فردی یک انسان سحرخیز بسازد.
به یکباره تصمیم بگیرید و با تمرین به هدفتان برسید. فقط خواندن این مقاله کاری برای شما انجام نمی دهد.
یک پیشنهاد ویژه برای تکمیل سحرخیزی:
شناخت ابعاد پیدا و پنهان شخصیت ما کمک می کند تا در هنگام ایجاد یک عادت جدید مثل عادت سحرخیزی، موفق عمل کنیم.
محصول عادتهای پیش فرض که همان روش شخصیت شناسی مدل mbti است به ما کمک می کند که خود و اطرافیانمان را دقیق بشناسیم. علت تفاوت در عملکردها را متوجه شویم. بفهمیم نقاط قوت و ضعف هر تیپ شخصیتی چیست. تا از آن در پیشبرد اهدافمان استفاده کنیم.
اطلاعات تکمیلی در خصوص بسته آموزشی غیرحضوری شخصیت شناسی mbti را از اینجا ببینید.
از شما خواهش می کنم اگر این مطلب را مفید دانستید آنرا با حداقل یکنفر به اشتراک بگذارید. خواست موفقیت دیگران پلی برای رشد ماست.
ممنونم که ما را دنبال می کنید. اثربخش و پیروز باشید.
دیدگاهتان را بنویسید